Klaudia Tobiasz
Kiedy ktoś zapyta, jacy cudzoziemcy zamieszkują stolicę Małopolski, większość z nas zapewne odpowie, że Ukraińcy i Ukrainki. Czy społeczność ukraińska jest jedyną lub największą, która zamieszkuje Kraków? Z pomocą przychodzi raport Obserwatorium Wielokulturowości i Migracji o tytule „Imigranci w Krakowie w 2020 roku”, który pomoże rozstrzygnąć tę kwestię.
W niniejszym artykule będę bazować na tym raporcie i wskażę, jakie mniejszości żyją w Krakowie. Dowiemy się, jaka jest ich liczebność, w jakich sektorach widać je najbardziej i jakie efekty wynikają z takiego stanu rzeczy. Raport powstał w ubiegłym roku i uwzględnia obecnie trwającą pandemię COVID-19.
Stan i liczebność imigrantów w Krakowie
Z raportu wynika, że pomimo trwającej pandemii, która znacznie utrudniła podróżowanie, liczebność imigrantów w Krakowie w 2020 w porównaniu do poprzedniego roku wzrosła. Świadczą o tym dane Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego, z których możemy się dowiedzieć, że w roku 2020 zarejestrowanych imigrantów było ponad 40 tysięcy. Są to osoby, które za swoje miasto zamieszkania przyjmują Kraków. Dla porównania, jest to wzrost o 27,5% w stosunku do roku poprzedniego.
Co innego pokazują jednak badania z Urzędu Miasta Krakowa, w których widać spadek liczby cudzoziemców w naszym mieście. W roku 2019, według UMK, liczba ta wynosiła nieco ponad 15 tysięcy, a w 2020 spadła do 14,3 tysięcy. Dodatkowo, w 2019 odsetek zameldowanych mniejszości w Krakowie stanowił 2,1% ogólnej populacji miasta. W 2020 roku zmniejszył się do 1,9%. Spadek ten tłumaczony jest z adaptacyjnymi działaniami mieszkaniowymi podczas epidemii COVID, oraz recesji, która jest z nią związana. Z tego powodu wielu z nich wypowiedziało swoje umowy najmu i postanowiło przeczekać pandemię razem w jednym lokalu, często z osobami z tej samej grupy etnicznej. Skutkiem takiego działania jest brak zameldowania w nowym lokalu. Sytuacja ta dotyczy głównie imigrantów z Ukrainy.
Najliczniejsze grupy imigranckie w Krakowie
Według raportu, zdecydowanie najliczniejszą grupę imigrantów w stolicy Małopolski stanowią Ukraińcy – aż 84% wszystkich spoza Unii Europejskiej. Kolejne miejsca także zajmują przedstawiciele krajów Europy Wschodniej – Białorusini i Rosjanie (kolejno 7% i 6% ). Jeśli chodzi o grupy z państw należących do Wspólnoty, w Krakowie najwięcej mamy Włochów (14%) i Hiszpanów (11%). Kolejne miejsca zajmują Francuzi i Niemcy. Co do Azjatów, najliczniejszą grupą są Hindusi (33%), Wietnamczycy (11%) oraz Turcy (10%). Ameryka Południowa to obywatele Brazylii (51%) oraz zaliczeni do tej grupy Meksykanie (14%). Całkiem sporo również Kolumbijczyków, Wenezuelczyków i przedstawicieli mniejszości argentyńskiej. Wśród Afrykanów, najczęściej w naszym mieście spotkamy Egipcjan (21%), Tunezyjczyków (13%), Marokańczyków (11%) i Algierczyków (10%). Najwięcej imigrantów z Ameryki Północnych zdecydowanie pochodzi z USA (85%), z kolei z Australii i Oceanii – samych Australijczyków (również 85%).
Rozmieszczenie imigrantów na mapie Krakowa
Imigranci mieszkają we wszystkich dzielnicach Krakowa, jednak nie wszędzie ich liczebność jest taka sama.. Według raportu, najwięcej żyje w takich częściach miasta jak: Prądnik Biały, Stare Miasto, Podgórze, Grzegórzki oraz Dębniki. Dzieje się tak, gdyż w tych miejscach obecnie buduje się najwięcej mieszkań. Swoiste TOP3 regionów zamieszkałych przez imigrantów zajmują:
- Prądnik Biały – 1654 osoby
- Dębniki – 1640 osób
- Podgórze – 1571 osób.
Najmniej imigrantów zamieszkuje takie dzielnice jak Wzgórza Krzesławickie – 98 osób, czy Bieńczyce – odnotowano 289 osób.
Charakterystyka niektórych grup imigranckich
Ukraińcy
Ukraińcy stanowią jedną z najbardziej licznych mniejszości w naszym mieście, a na pewno są największą grupą imigrantów z Europy Wschodniej. Jednocześnie jest to grupa, która najczęściej wraca do swojego kraju pochodzenia. To także największa w całej Polsce mniejszość, która przebywa tu legalnie i posiada stosowne dokumenty pobytowe. Należy odnotować, że w tej grupie nastąpił spadek liczby zameldowań. Jeśli chodzi o płeć, to szacuje się, że około 5 na 10 obywateli Ukrainy przyjeżdżających do Krakowa to kobiety, w przeciwieństwie do mieszkańców państw UE, z których większość mieszkająca w mieście to mężczyźni.
Ukraińcy w Krakowie dominują swoją liczebnością niemal we wszystkich dzielnicach miasta, a wyjątkiem są jedynie Stare Miasto, Grzegórzki i Zwierzyniec, gdzie mamy więcej imigrantów z UE. Ukraińskie dzieci często stanowią także dominującą liczbę w krakowskich przedszkolach i szkołach, w których uczą się osoby nie mające polskiego obywatelstwa. Bardzo duży odsetek osób z Ukrainy odnotowuje się także na krakowskich uczelniach – w 2019 roku stanowiły one połowę wszystkich zagranicznych studentów w Polsce.
Brazylijczycy
Stanowią duży odsetek grupy imigrantów z Ameryki Południowej. Nie jest to tak oczywista grupa etniczna, ale w ostatnich latach jej liczebność uległa dużemu wzrostowi. Brazylijczycy są stosunkowo nową grupą imigrantów w Krakowie. Związane jest to z potrzebą rynku na wykwalifikowanych pracowników w branży usług biznesowych – takich jak księgowi czy stanowiska z obszaru IT. Brazylijczycy najchętniej wybierają do zamieszkania dzielnice centralne, czyli Stare Miasto i Grzegórzki, mieszkają również w Dębnikach i Prądniku Czerwonym i Białym. Wiąże się to z bliskością biur, w których pracują.
Wietnamczycy
Trochę mniej liczna grupa imigrancka, ale nadal na liście dziesięciu największych grup w Krakowie. Najczęściej zamieszkują takie miejsca jak Podgórze, szczególnie okolicę Krakowskiego Centrum Handlowo-Targowego. Jest to związane z tym, że grupa ta realizuje się głównie w branżach gastronomicznych i handlowych. Lokale gastronomiczne prowadzone przez Wietnamczyków można spotkać we wszystkich dzielnicach Krakowa. Odnotowuje się, że wszystkie wietnamskie dzieci w mieście uczęszczają do szkół publicznych, gdyż sytuacja ekonomiczna powoduje, że z reguły ich rodziców nie stać na szkoły prywatne.
Podsumowanie
Kraków jest niewątpliwie miastem coraz bardziej wielokulturowym, a zamieszkują go nie tylko tak “oczywiste” grupy, jak bliscy nam kulturowo Ukraińcy, lecz przyciąga także imigrantów z odległych regionów świata, jak Brazylia czy Wietnam. Mali imigranci dobrze odnajdują się w polskim społeczeństwie, choćby uczęszczając do szkół razem z polskimi dziećmi. Wydaje się teraz ważne, żeby społeczeństwo krakowskie przyjmujące imigrantów, jak i samo miasto stanęło na wysokości zadania i odnalazło w tej zmieniającej się, wielokulturowej rzeczywistości.
