Klaudia Tobiasz
Na świecie powstały już miliony filmów. Kino akcji, komedie romantyczne, horrory, thrillery czy inne gatunki zebrały już mnóstwo fanów. Z reguły oglądamy filmy po to, by się rozluźnić bądź przeżyć jakieś inne emocje. A gdyby tak dowiedzieć się z nich czegoś ciekawego? Filmy to dobra okazja, by poznać inne kultury i panujące w nich obyczaje. W artykule znajdziecie propozycje filmów, które pokazują inne kultury.
Wielokulturowe filmy z pewnością łączą dwie funkcje – dydaktyczną i rozrywkową. Jak każdy film, zapewniają nam rozrywkę i wywołują w nas emocje. Oprócz tego, mają również za zadanie edukować widza na temat odmiennej od reprezentowanej przez niego kultury, uwrażliwić na panujące między nimi różnice i często skłonić do refleksji. W artykule przedstawię propozycję 5 filmów, które poruszają problematykę różnic kulturowych, a dodatkowo prezentują obyczaje panujące w omawianej kulturze.
1. Kwiat Pustyni (ang. Desert Flower), reż. Sherry Hormann, 2009.
Wstrząsająca opowieść na faktach, oparta na książce o tym samym tytule. Somalijska dziewczyna ucieka z kraju pochodzenia i trafia do Londynu, gdzie jej uroda zostaje zauważona, a Waris wkracza do wielkiego świata mody. Nie zapomina jednak o tym, jaki koszmar przeszła w Somalii, a z traumą zmaga się do dziś. Poruszająca historia na temat problemu obrzezania kobiet na prowincji afrykańskiej.
2. Zakazana Żona (niem. Die verbotene Frau), reż.
Hansjörg Thurn, 2013.
Pozornie to historia, jakich sporo w świecie literatury i filmy, ale tym razem mamy tu do czynienia z prawdziwą miłością, która ma swoją kontynuację także po przybyciu do kraju pochodzenia. Kolejny raz jednak mamy tu do czynienia z tematem różnic kulturowych. Pochodząca z Austrii Verena poznaje Khalida, szejka ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Zakochuje się w nim i postanawia przeprowadzić się za swoją miłością do Dubaju. Tam zderza się z chłodną rzeczywistością – widocznymi różnicami kulturowymi, brakiem akceptacji Europejki wśród muzułmańskiej rodziny.
3. Nie jestem czarownicą (ang. I am not a witch), reż. Rungano Nyoni, 2017.
Opowieść przedstawiająca siłę tradycyjnych wierzeń i obyczajów, które dla wielu ludzi są ważniejsze, niż świat rzeczywisty. Dziesięcioletnia Shula zostaje uznana przez lokalnych mieszkańców za czarownicę i umieszczona w specjalnym obozie dla wiedźm, gdzie trafiają kobiety poddane społecznemu ostracyzmowi i wykluczone ze społeczeństwa. Ciężko pracują, a na ich plecach przyczepione są białe szarfy, które według wierzeń mieszkańców powodują, że czarownica nie może odlecieć. Film ukazuje cierpienie dziecka w zderzeniu z kulturą plemion w Namibii. Choć historia jest fikcyjna, takie praktyki w krajach Afryki miały miejsce. Produkcja zdobyła wiele prestiżowych nagród, w tym BAFTA dla Rungano Nyoni za najlepszy debiut reżyserski.
4. Przez Ścianę (heb. Laavor Et HaKir), reż. Rama Burshtein, 2016.
Jedyna na tej liście komediowa propozycja. Bardzo zabawna opowieść o zabarwieniu religijnym. Komedia romantyczna widziana w innym ujęciu. Michal, nawrócona na ortodoksyjny judaizm Żydówka, marzy o tym by stanąć na ślubnym kobiercu. W przeciwieństwie do swoich rówieśniczek nie chce jednak czekać latami na tego jedynego. Uważa, że z pomocą Boga w 30 dni uda jej się spotkać wybranka i wyjść za mąż. Świetna filmowa propozycja na rozluźnienie i przy okazji obserwację kultury ortodoksyjnych Żydów.
5. Tylko razem z córką (ang. Not without my daughter), reż. Brian Gilbert, 1991.
Najstarszy film z listy. Wstrząsająca opowieść o ucieczce z kraju, w którym kobieta nie jest traktowana na równi z mężczyzną i musi być mu bezwzględnie posłuszna. Betty jest Amerykanką i poślubia lekarza Moodiego, Irańczyka. Początkowo ich życie w Stanach jest bardzo szczęśliwe, niedługo potem na świat przychodzi ich córka Mahtob. Wszystko zmienia się wraz z wyjazdem do Iranu, rzekomo w odwiedziny do rodziny męża na 2 tygodnie. Moody z ciepłego i kochającego męża zmienia się w apodyktycznego tyrana, bijącego własną żonę. Oznajmia także, że zostaną w Iranie na stałe. Zrozpaczona kobieta planuje uciec z kraju, jednak nie jest to takie proste. Poruszająca historia na faktach, oparta na książce Betty Mahmoody o tym samym tytule.
Podsumowanie
Filmów poruszających wątki różnych kultur jest naprawdę sporo. Takie filmy uczą nas, aby pamiętać o różnicach kulturowych, o tym że coś, co dla nas może być zaskakujące i być może nieco dziwne, w innych kulturach jest na porządku dziennym. Uczy także, byśmy nie postrzegali obcych nam kultur przez pryzmat swojej. Wielokulturowe filmy mają więc dużą moc dydaktyczną, oraz umacniają w nas wrażliwość na drugiego człowieka. Ważne, by pamiętać że każdy film przedstawia subiektywną historię, dlatego potraktujmy je bardziej jako ciekawostkę i punkt wyjścia do zgłębienia nowej kultury, niż jedyną prawdę o niej.
